Biżuteria (fr. bijouterie, od bijou – klejnot)
– drobny przedmiot złotniczy i jubilerski służący do ozdoby ciała i stroju, zazwyczaj z metali i kamieni szlachetnych i ozdobnych.
Biżuteria odznacza się przede wszystkim artystycznym wykonaniem - i dzięki tej kategorii do biżuterii można zaliczyć ozdoby ludów pierwotnych. Formy artystyczne kształtowały się zgodnie z ogólnymi trendami mody.
Potrzeba ozdabiania ciała biżuterią pojawiła się prawdopodobnie u zarania dziejów współczesnego człowieka – liczące około 100 000 lat znaleziska przedziurawionych muszli są pierwszą zachowaną biżuterią.
Biżuteria miała różne funkcje, z których można wyodrębnić trzy podstawowe:
- funkcja użytkowa - szczególnie wyraźna przy dekoracji stroju (agrafy, klamry, guzy, brosze itp.)
- funkcja ozdobna, dekoracyjna - służącej wyłącznie do ozdoby ciała (diademy, kolie, naszyjniki, bransolety itp)
- funkcja religijna (amulety, talizmany)
Biżuteria stosowana była jako oznaka władzy, prestiżu, zamożności czy też przynależności klasowej.
Współcześnie biżuteria stosowana jest głównie przez kobiety, łatwo dostępna dzięki masowej produkcji fabrycznej oraz różnorodnych, niekoniecznie kosztownych materiałów dekoracyjnych (tzw. biżuteria sztuczna).
Przedmioty zaliczane do biżuterii
- agrafa, armilla
- bransoleta, brelok, brosza, bulla
- diadem, dormezy
- fibula
- guz
- kamea, kanak, kaptorga, klips, kolczyk, kolia, korale
- lunula
- manela, medalion
- naramiennik, naszyjnik
- obrączka
- pektorał, pierścień
- sygnet
- zausznica
